Ma għandniex inmorru xi snin kbar il-bogħod biex insibu żmien li fiħ meta persuna tibda tinsa l-ismijiet tal-familjari jew saħansitra fejn toqgħod, kienet titqies bħala persuna bi problemi ta’ saħħa mentali. Illum li għandna aktar informazzjoni, nafu li din hija kundizzjoni li taf tibdillek ħajtek, u ħajjet dawk l-aktar qrib tiegħek.
Mhix faċli li tgħix ma persuna li għandha d-dimensja. Smajna b’każijiet fejn il-mara attakkat ir-raġel tagħha għax ma għarfitux, u ħasbitu ħalliel u qed nassisstu għall-perplessita ta’ tfal li ma jistgħux jifmu għalfejn in-nannu ma jiftakarx x’jisimhom.
Veru, dawn huma każijiet estremi. Iżda niżbaljaw jekk naħsbu li din mhix realta għall-numru dejjem jikber ta familji.
Għajnuna bl-edukazzjoni
Ma qadniex inħarsu. Ħadna azzjoni. L-edukazzjoni hija l-aqwa arma kontra kundizzjoni li għaliha, sa issa, ma hemmx fejqan.
Ħarriġna numru kbir ta’ impjegati li jaħdmu fil-qrib mal-anzjani u wassalna informazzjoni li qed tippermettiklhom jifmu aħjar persuna li jkollha d-dimensja. Dan jirriżulta wkoll f’servizz ta’ kura aħjar.
Ġiena l-ħsieb li nippubblikaw ukoll ktejjeb bi storja qasira għat-tfal. Bis-saħħa tal-pinna ta’ Trevor Zahra ippubblikajna “In-Nannu nesa’ X’jisimni” u kien suċċess minnufiħ. Qassamna l-ktieb lit-tfal kollha li jattendu il-ħames sena fl-iskejjel primarji, u hemm skejjel li llum qed jużawħ bħala textbook biex permezz tal-lingwaġġ adattat iwassal fatti dwar id-dimensja.
Ħadna ħsieb biex flimkien mal-Malta Dementia Society inwaqqfu helpline (22081826) biex nghinu lill-familjari ta min għandu d-dimensja jiksbu aktar informazzjoni u pariri dwar x’jistgħu jagħmlu biex jiffaċċjaw is-sitwazzjoni
L-ewwel ċentru u swali attrezzati għad-dimesja f’pajjiżna
Ħadna wkoll l-ewwel pass. Għamilna investiment konsiderevoli biex aħna inkunu tal-ewwel li ngħatu eżempju. L-ewwel twaqqaf dak li jissejjaħ Activity Centre, fejn ta kuljum, persuni li jgħixu fil-komunita u familjari tagħhom jistgħu jmorru biex jirċievu terapija u għajnuna.
Investejna kważi 11-il miljun ewro biex ittrasformajna blokk antik fi blokk ferm u ferm modern, komdu u attrezzat għal persuni bid-dimensja. Dan il-blokk, li jinsab fir-Residenza San Vinċenz De Paul huwa mgħammar b’kollox. Minn bibien kuluriti, sa ritratti u ismijiet tar-residenti mal-bibien – miżuri intiżi biex l-anzjani isibu triqithom fir-residenza.
Bi pjaċir ngħid li qed naraw progress fil-pazjenti li ġew traferiti f’dawn is-swali.
Dan kollu jirrikjedi investiment kontinwu. Fil-fatt, il-Gvern jinvesti 1.7 miljun ewro fis-sena, f’kura għad dimensja, biex dan kollu jista jseħħ.
Investiment fil-politika
Waħda mill-ewwel deċiżjoniiet li ħadt kienet dik li kull dar għall-anzjani li tiftaħ trid tkun dementia friendly – iġifieri irid ikollha ambjent li jkun adattat għall-dawk l-anzjani li jkollhom id-dimensja.
B’mod kontinwu qed inħarsu lejn l-aħħar żvilpuppi li jsiru fil-qasamm filwaqt li nananlizzaw ir-riċerka li qed issir kemm lokalment u anke internazzjonalment.
Nifmu li huwa importanti lit kun aġġornat, għax b’hekk tista dejjem ittejjeb is-servizzi offruti. Kien għalekk ukoll li għaqqadna grupp ta esperti fil-qasam, biex infasslu l-istrateġija nazzjonali dwar id-dimensja.
Investiment fik
Ir-riċerka turina li ma nistgħux infejqu persuni li għandhom id-dimensja. Iżda sakemm isiru aktar żviluppi, aħna kommessi li noffri l-aħjar servizz possibbli. Dan qed nagħmluħ ukoll billi, bl-inizjattivi varji li ħadna u qed nieħdu, inkunu aħna li nagħtu eżempju u nkunu minn tal-ewwel li nieħru azzjoni f’dan il-qasam tant delikat.
Nemmnu li meta nagħmlu l-ewwel pass inkunu qed inħeġġu l-popolazzjoni tkun aktar konxja minn din il-kundizzjoni, biex naslu f’punt fejn kulħadd ikun magħrraf sabiex flimkien noffru dinja aħjar lill min qiegħed jinsa d-dinja ta madwaru.
Aħna l-ewwel pass għamilniħ. Nistiednek tingħaqad magħna, u taqra u tifhem x’inhi id-dimensja, għas, sa issa, b’hekk biss tista tirbħilha.
Mario Galea
Segretarju Parlamentari
No comments:
Post a Comment